
"Một xin rửa sạch nước thù
Hai xin dựng lại nghiệp xưa họ Hùng
Ba kêu oan ức lòng chồng
Bốn xin vẻn vẹn sở công lệnh này"
Trưng Trắc, Trưng Nhị là con gái quan Lạc tướng Mê Linh thuộc dòng dõi Hùng Vương. Chồng bà Trưng Trắc là Thi Sách, con trai quan Lạc tướng huyện Chu Diên. Hai gia đình lạc tướng đang cùng nhau liên kết lật đố ách đô hộ nhà Hán. Đúng lúc đó, Thi Sách bị Thái thú Tô Định bày mưu giết hại. Hai Bà Trưng quyết tâm tiến hành cuộc khởi nghĩa để đền nợ nước, trả thù nhà.
Tháng 3 năm 40, Hai Bà Trưng phát động khởi nghĩa ở cửa sông Hát, hiệu triệu tất cả các thủ lĩnh cùng quy tụ về. Nữ tướng Thánh Thiên, Lê Chân cùng hàng chục các nữ thủ lĩnh khác cùng về theo Hai Bà Trưng. Dưới sự lãnh đạo tài tình của Hai Bà Trưng, các cuộc khởi nghĩa nổ ra ở khắp bốn quận: Giao Chỉ, Cửu Chân, Nhật Nam, Hợp Phố. Bị đòn bất ngờ chính quyền đô hộ tan rã và sụp đổ nhanh chóng. Quân Hán hoảng sợ bỏ hết của cải, vũ khí, ấn tín chạy tháo thân về nước.
Đây là lần đầu tiên trong lịch sử thế giới, có một đội quân mà thủ lĩnh và tướng sĩ hầu hết đều là phụ nữ trẻ tuổi, nhưng không chỉ giành chiến thắng làm chấn động cả cõi Nam mà còn lập ra một vương triều mới. Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng là biểu tượng của ý chí hiên ngang và khí phách quật cường của dân tộc Việt; thể hiện truyền thống yêu nước nồng nàn của phụ nữ Việt Nam "giặc đến nhà, đàn bà cũng đánh".