Ra đời vào cuối thế kỷ XIX, Đờn ca tài tử là sự kết tinh giữa nhạc lễ, nhã nhạc cung đình Huế và âm nhạc dân gian Nam Bộ, hình thành nên một thể loại âm nhạc vừa tao nhã, vừa gần gũi. Cái tên “Đờn ca tài tử” xuất phát từ chữ “tài tử” nghĩa là người am hiểu, có năng khiếu và đam mê âm nhạc, nhưng không xem đó là nghề mưu sinh. Trong mỗi buổi diễn, nghệ nhân thường mặc áo dài, khăn đóng hoặc trang phục truyền thống giản dị.
Âm nhạc Đờn ca tài tử vang lên trong không gian đời thường nơi mái hiên, bến nước, chợ quê, khi chiều xuống hay lúc trăng lên. Tiếng đàn kìm, đàn cò, đàn tranh hòa cùng giọng ca mộc mạc tạo nên giai điệu trữ tình, sâu lắng, là lời tự tình, sẻ chia của con người Nam Bộ. Từ những buổi đờn ca ấy, tình làng nghĩa xóm được gắn kết, con người tìm thấy sự đồng điệu trong niềm vui, nỗi buồn của cuộc sống.
Đờn ca tài tử còn là nền tảng cho sự ra đời của hai loại hình nghệ thuật độc đáo sau này: ca ra bộ và cải lương. Năm 2013, UNESCO đã ghi danh Đờn ca tài tử Nam Bộ là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, khẳng định giá trị trường tồn và sức sống mãnh liệt của loại hình nghệ thuật này.
Bản Tiếng Anh
Born in the late 19th century, Southern amateur music is a harmonious blend of ceremonial music, Hue royal court music and Southern folk melodies, creating a genre that is both elegant and soulful. The name “Southern amateur music” comes from the word “amateur”, meaning a person with knowledge, talent and passion for music but does not pursue it as a career. During performances, artists often wear ao dai and turbans or other simple traditional costumes.
The melodies of Southern amateur music echo through daily life, whether under house eaves, by riversides, or in rural markets, as the sun sets or the moon rises.The sounds of the Kim, Co, and Tranh zither blend with the rustic voices to create lyrical, heartfelt tunes that express the emotions and shared sentiments of Southern people. These gatherings strengthen the bonds within the community, where people find harmony in life’s joys and sorrows.
Southern amateur music also laid the foundation for two unique art forms: Ca Ra Bo and Cai Luong. In 2013, UNESCO inscribed "Southern amateur music" on the Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity, affirming its enduring value and vibrant spirit.
